شکسته نویسی
#آموزشی/شکسته نویسی
زبان فارسی امانتی است در دست ما
ادبیات عرصه آفرینش و زبان ابزار آن است. دراین عرصه نویسنده (درقالب های خاص) حق دارد، به فراخور کارش به شکسته نویسی روی بیاورد یا چشم بپوشد. به بیان روشن تر ادبیات با سرشتی آزاد، باید و نبایدهایش از درون خودش سرچشمه می گیرد، نه از جبرهای بیرون. همچنین، در عرصه هایی که همگانی نیست (از جمله چت ها، پیام ها،…) هم هر کس آزاد است که هر زبان و هر شیوه دلخواهی- از شکسته نویسی گرفته تا زبان زرگری (به معنی دربرگیرنده هر زبان خودساخته قراردادی میان دو یا چند نفر)- را به کار بگیرند.[1]
اما هرگونه سخن و حرفی در کانال ها و گروه های موضوع محور چون فراتر از دایره شخصی می رود، همگانی به شمار می آید. عرصه های همگانی (چه رسانه سنتی و چه شبکه اجتماعی) چون ملک هیچ فردی نیستند، نیازمند قاعده اند و خودسری فردی و رویکرد دلبخواهی را بر نمی تابد. گروهی همگانی بودن شبکه ها را نادیده می گیرند و به حساب خود در یک شبکه اجتماعی به چشم دفترچه خصوصی خود نگاه می کنند…هر چند نوشته خصوصی و دایره مخاطب کوچک باشد، نمی توان نادیده گرفت که بیشتر کسانی که روی به شبکه ها می آورند، در پی یافتن مخاطبانی بیش ازخویشان، دوستان و آشنایان واقعی خود هستند. [2]
گروهی هم گمان می کنند اگر شکسته ننویسند، زبان نوشتنشان طبیعی نخواهد بود. این گمان بیش از آن که بر پایه دلیلی استوار باشد، برخاسته از رواج شکسته نویسی روز افزون رسانه های اجتماعی و ابزارهای تکنولوژی است… امروزه باور کم و بیش همگانی بر این است که شبکه های اجتماعی زبان رسمی را بر نمی تابد و بنابراین در این عرصه می بایستی با زبان طبیعی نوشت تا لحن نوشتاری خودمانی بنمایند. درستی این باور نسبی است، زیرا در کانال ها اگر پست هایی بسیار شخصی هستند و لحن خودمانی می طلبند، شمار پست های خبری، آموزشی یا تحلیلی هم کم نیستند. و نویسنده به فراخور دانش زبانی و پسند شخصی و نوع مخاطب خود، آن را انتخاب می کند. لحن هر نوشتار با توجه به نوع نوشته و نوع مخاطب است اما تشخیص این دو به عهده نویسنده و درستی تشخیص هم به عهده او است.[3]
پس با در نظر گرفتن سرشت و کارکرد شبکه های اجتماعی و گرایش کاربران به شکسته نویسی، نمی شود کاربران فارسی زبان شبکه های اجتماعی را از به کار بردن لحن خودمانی بازداشت. اما سه نکته را نباید از یاد برد.
- یکم این که با تکیه بر این که گرایش به شکسته نویسی واگیردار است و بنابراین روز به روز پرتوان تر می شود، نمی توانیم کاستی ها و زیان هایش را نادیده بگیریم.
- دوم این که زبان گفتاری همیشه و در همه حال خودمانی نیست.
- سوم این که لحن خودمان یا به بیان دیگر نزدیک شدن به زبانتجمل گفتاری در نوشتار تنها از راه شکسته نویسی به دست نمی آید.[4]
تفاوت زبان گفتاری با زبان نوشتاری در سه سطح است و شکسته نویسی تنها در سطح آوایی کار می کند. اگر پستی می بایستی به فراخور محتوای خود و مخاطبانش لحنی خودمانی داشته باشد، می شود این لحن را با گزینش واژه ها یا عبارت ها یا تعبیر های زبان گفتاری به جای واژگان لحن رسمی پدید آورد برای نمونه:
دربارهی: ✍ از
در: ✍ تو یا توی
زیرا: ✍ چون که، یا برای این که
گویی: ✍ انگار
همچنین می شود به تفاوت های دستوری یا نحوی میان گفتار و نوشتار توجه کرد برای نمونه:
- دارم میرم خونه: ✍ دارم به خانه می روم
- بارون بیاد پامو از در خونه بیرون نمیذارم: ✍ باران بیاید پایم را از در خانه نمی گذارم.[5]
عوامل زیر نیز زبان نوشتاری را به زبان گفتاری نزدیک تر می کند:
- پرهیز از فعل وصفی ( گفته، آموخته...)
- کاهش فعل های نوشتاری(می باشد، نمود…)
- استفاده از واژه های مانوس
- رکگویی و صداقت
-بهرهدری از واژگان و فرهنگ مردمی[6]
………………………………..
1. شکسته نویسی در شبکه های اجتماعی مصیبت زبان فارسی، فرشته مولوی(انتخاب و تلخیص)
2. همان
3. همان
4. همان
5. همان
(www.bartarinha.ir)
6. بهتر بنویسیم، رضا بابایی، ص153-150
#به_قلم_خودم/#پژوهشی در شکسته نویسی در شبکه های اجتماعی